2019 ve 2020'de Ferrari’ye Ne Oldu — Ne olacak bu Ferrari’nin hali ?
Aslında M. Schumacher döneminden sonra Formula-1 izlemeyip, şimdilerde izlemeye başlayıp Ferrari’nin halini görünce herkesin kafasından geçen düşünceler bunlar. En son pilotlar şampiyonluğunu 2007 yılında Raikonen ile yaşayan şahlanan atlar, son iki yıldır değil şahlanmak, ortada ne at var ne de kırmızıların eski güzel günleri.
Peki ne oldu bu tutkulu takıma ? 2018' yılında aslında Ferrari rekabetçi bir araca sahipti. Fakat gerek taktiksel hatalar gerek de S.Vettel’in pilotaj hatalarından dolayı yine Ferrari umduğunu bulamamıştı. Bu yazımda 2019 ve 2020 sezonlarını baz alarak geçen yıl ki rezilliğin temelini sizlere anlatmaya çalışacağım.
2019 yılı ile beraber FIA ön kanat düzeni için yeni kurallar getirdi. Takımlar ön kanat tasarımlarında daha serbestti ve yerleştirdikleri bir çok ufak kanatçıklar ile beraber yere basma kuvvetini arttırabiliyorlardı. Fakat bu yerleştirilen ufak kanatçıklar, aracın arkasına doğru inanılmaz düzensiz türbülanslar yaratıyor ve arkadan gelen aracın öndeki araca bir türlü yaklaşamamasına neden oluyordu. Doğal olarak geçiş sayısı çok azdı. 2018 ve 2019 arasındaki kanat farklarını alttaki gibi görebilirsiniz :
Böylelikle 2019 yılında takımların ön kanat için daha radikal karar almaları gerekiyordu. İşte ne olduysa bunun yüzünden oldu. Mercedes-AMG ve Ferrari tamamen farklı strateji izledi.
Ferrari, ön kanata gelen havayı altta gösterilen şekilde aracın ortasında toplayan bir felsefe ile aracını tasarladı. Buna in-wash adı verildi.
Mercedes- AMG ise tam tersine, outwash prensibi ile önden gelen havayı kenarlardan dışarı atmaya — ya da bastırmaya çalışan bir ön kanat tasarlamıştı. Zaten ön kanatlara baktığınızda iki araç arasındaki bariz farklı anlayabilirsiniz.
Peki bu ne demek ? Ferrari’nin seçtiği yol yere basma kuvvettini azaltan bir prensipti. Fakat 2019 yılında Pirelli’nin daha ince hamurlu ve lastik karkasını ısıtmanın daha zor olduğu lastiklere geçişi ile beraber Mercedes’in seçtiği yere basma kuvvetini arttırıcı tasarım çalıştı. Ferrari, 2019 yılında kullanılacak lastik datalarını iyi okuyamadığı için lastikleri istediği gibi çalıştıramadı, fakat düşük yere basma kuvveti ve güçlü motoru ile düzlüklerde rakiplerini geçmeye çalıştı. Nitekim 2019 yılında Ferrari motoru gerçekten çok güçlüydü (en yakın rakibinden+50 hp sahipti).
Fakat bu 50 beygir daha sonradan olay oldu. Amerika GP’sine kadar tüm takımlar Ferrari motorunda bazı gariplikler olduğunu farketmiş fakat henüz FIA’ya şikayet etmemişti. Ancak Amerika GP’si haftası, Scuderia Ferrari, 2022 yılında değişecek olan yeni kuralları onayladığını belirtti. Diğer takımlar 2022 geçişine o dönem çok sıcak bakmıyordu. Ferrari bu değişiklikleri kabul edince, Redbull takımı FIA’ya iletmek üzere özel bir rapor hazırladı. Bunun içerisinde :
- Ferrari takımı normalde 110kg yakıt yakması gerekirken silindirlerde daha fazla yakıt yaktığı — bunu da FIA’nın koyduğu yakıt sensörünü manüple ederek gerçekleştirdiği
- Intercooler sisteminden motora yağ geçişi yağlayıp aracın yağ yaktığı — yağ yakmak güç arttırmak demek
- Yakıt iletim hatlarını daha uzun tutup burada yaklaşık 2–4kg arası fazla yakıt bulundurması — gizli bir depo bulundurmak
Gibi türlü maddeler olduğu söyleniyor. Yani kısaca Ferrari ekibinin motorda hile yaptığını dosyalayıp FIA’ya ilettiler.
Bunun üzerine, Ferrari’nin son 6 yarışta motor gücü çok düştü. 2019 son yarışı Abu Dabi’de ise Leclerc’in aracının homologasyonu sırasında yaklaşık 5kg kadar fazla yakıt tespit edildi. Bu da tuz-biber demek.
2020 yılı başlarken FIA ve Ferrari “gizli” bir anlaşma gerçekleştirdi ve bu detaylar hala belli değil. İşte 2020 yılında ki Ferrari rezilliği de buradan geliyor. FIA ile yapılan anlaşmadan ötürü, 2019 yılındaki motorun gücünü tamamen kesip, bir de üstte anlatmaya çalıştığım aerodinami anlamında sınıfta kalan bir araba olunca, olmayan yere basma kuvvetini motor gücüyle düzlüklerde kapamaya çalışan Ferrari’yi de göremedik.
2021 yılı sezonu bugün Bahreyn yarışı ile başlıyor. Ferrari takım patronu Binotto, bu yıl düzlüklerde güçsüz bir Ferrari izlemeyeceksiniz diye belirtmişti. Dün sıralama turlarının Q2 bölümünde Ferrari’yi 1–2 görünce herkesin gözlerinde bir buğulanma olmuştur. Umarız Formula 1'in heyecanını arttırmak adına daha rekabetçi bir araç yapmışlardır (ki en azından geçen seneye göre çok daha oturaklı bir araç olduğu kesin) ve biz de her yarıştan farklı hikayeler çıkarma şansını elde ederiz. Ama tifosilere şimdiden söyleyelim, o sene malesef bu sene değil. Araç hala güçlü değil, ama geçen yıl ki kadar da arkası kopup giden (oversteer) ve motor gücü olmayan bir araç da yok.
2021 sezonunun bol kaoslu ama güvenli geçmesi dileğiyle :)
Can Baydar
